Πρόταση για ένταξη της Μόστρας στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της UNESCO

Η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου-Αντιπεριφέρεια Πολιτισμού ανέλαβε την πρωτοβουλία υποβολής πέντε προτάσεων  που αφορούν  τα έθιμα της Αποκριάς των νησιών του Βορείου Αιγαίου για την εγγραφή τους στο "Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς – Άυλων Πολιτιστικών Στοιχείων” της UNESCO. Η πρωτοβουλία αυτή έγινε εφικτή μετά από συνέργεια της Αντιπεριφέρειας με  τους τοπικούς πολιτιστικούς φορείς των νησιών μας που δραστηριοποιούνται στα καρναβαλικά δρώμενα.

Αναλυτικότερα, υποβλήθηκαν στην "Εθνική Επιστημονική Επιτροπή για την εφαρμογή της Σύμβασης της UNESCO για τη προστασία της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς" για εγγραφή στο "Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς" τα κάτωθι πολιτιστικά στοιχεία:

• «Αγιασώτικο καρναβάλι και συνοδευτικά έθιμα της Αποκριάς» σε συνεργασία με τo "Κέντρο Αναγνωστηρίου Αγιάσου «Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ»" και τον "Πολιτιστικό Καρναβαλικό Σύλλογο Αγιάσου «Ο Σάτυρος»".
• «Παραδοσιακό Καρναβάλι Μεσοτόπου» σε συνεργασία με το "Πολιτιστικό Σύλλογο Μεσοτόπου «Ο Μεσότοπος»".
• «Μόστρα Θυμιανών» σε συνεργασία με το "Μορφωτικό & Εκπολιτιστικό Σύλλογο Θυμιανών" Χίου.
• «Ο Καδής στους Σπαθαραίους» σε συνεργασία με τον "Αθλητικό, Σκακιστικό, Πολιτιστικό, Εξωραϊστικό & Μορφωτικό Σύλλογο Σπαθαραίων Σάμου"
• «Φρατζόλια» σε συνεργασία με το "Πολιτιστικό & Εξωραϊστικό Σύλλογο «Φίλων Μαραθοκάμπου»".

H Ελλάδα με τον Ν. 3521/2006 (ΦΕΚ 275/τ.Α/22-12-2006) κύρωσε την σύμβαση για την προστασία της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO(2003). Σκοποί της σύμβασης αυτής, όπως αναφέρονται  είναι :  (α) η προστασία της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, (β) ο σεβασμός της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς των ενδιαφερομένων κοινοτήτων, ομάδων και ανθρώπων, (γ) η ευαισθητοποίηση σε επίπεδο τοπικό, εθνικό και διεθνές όσον αφορά τη σημασία της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς και της αμοιβαίας εκτίμησης που πρέπει να τυγχάνει, (δ) η διεθνής συνεργασία και συνδρομή.

Στα πλαίσια της Σύμβασης αυτής προβλέπεται η δημιουργία και ο συνεχής εμπλουτισμός τριών καταλόγων:

1) ο Αντιπροσωπευτικός κατάλογος της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας,

2) ο Κατάλογος της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς που απαιτεί επείγουσα προστασία,

3) προγράμματα, σχέδια και δραστηριότητες διαφύλαξης της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς.

Αυτή τη στιγμή στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς έχουν καταγράφει 55 στοιχεία. Οι καταχωρήσεις της Ελλάδας στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας είναι : 1) η καταχώρηση της Μεσογειακής διατροφής  από κοινού με τις Ισπανία, Ιταλία, Κροατία, Κύπρο, Μαρόκο, Πορτογαλία, 2)“Η Τεχνογνωσία της Παραδοσιακής Μαστιχοκαλλιέργειας στη Χίο, 3) η Τηνιακή Μαρμαροτεχνία,  4) τα Μωμοέρια, ένα έθιμο του Δωδεκαημέρου όπως τελείται σε οκτώ χωριά της Κοζάνης, 5) το Ρεμπέτικο Τραγούδι, 6) η  Τέχνη της Ξερολιθιάς  κατόπιν υποβολής κοινού φακέλου υποψηφιότητας της Ελλάδας με Γαλλία, Ελβετία, Ισπανία, Ιταλία, Κροατία, Κύπρο, Σλοβενία, 7) η Βυζαντινή Μουσική/ Ψαλτική, 8)η  “Μετακινούμενη Κτηνοτροφία – Η εποχιακή μετακίνηση των κοπαδιών πάνω στις παραδοσιακές διαδρομές τους, στη Μεσόγειο και στις Άλπεις” από κοινού με την Αυστρία και την Ιταλία,9) «Το Πολυφωνικό Καραβάνι, Ερευνώντας, Διαφυλάσσοντας και Αναδεικνύοντας το Πολυφωνικό Τραγούδι της Ηπείρου».

Εκ μέρους της Περιφερειακής Αρχής, η αρμόδια Αντιπεριφερειάρχης Πολιτισμού Αναστασία Αντωνέλη δήλωσε:

«Η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου- Αντιπεριφέρεια Πολιτισμού, έχοντας πυξίδα  κατεύθυνσης την ανάδειξη και προστασία της  διαχρονικής  πολιτιστικής κληρονομιάς- ταυτότητας των νησιών του Βορείου Αιγαίου, παραμένοντας πιστή στην πεποίθηση της ενεργής συμμετοχής των πολιτών και της συνεργασίας των τοπικών κοινωνιών, ξεκίνησε μια πρώτη προσπάθεια καταγραφής τους, με την υποβολή πέντε προτάσεων των  Καρναβαλικών Δρώμενων  των νησιών μας, προκειμένου να ενταχθούν   στο "Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς" της UNESCO.

Ως γνωστόν   τα  Καρναβαλικά  δρώμενα έχοντας  τις ρίζες τους στις Διονυσιακές γιορτές φτάνουν διαχρονικά στο σήμερα αποδεικνύοντας την συνέχεια του Ελληνισμού στους αιώνες και την εξέλιξη στο πέρασμα του χρόνου των λαϊκών δρώμενων, ηθών και εθίμων, στοιχείων του πολυδιάστατου Ελληνικού Πολιτισμού.

Οφείλουμε ένα Μεγάλο Ευχαριστώ στους τοπικούς Συλλόγους που προαναφέραμε για την θέληση τους να συμμετέχουν σε αυτήν μας την πρωτοβουλία και  από κοινού να δουλέψουμε  προκειμένου να καταφέρουμε τα Καρναβαλικά Δρώμενα των Νησιών της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου,  να εγγραφούν   στο "Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς" της UNESCO».»