Ακτοπλοϊκό και λαϊκισμός – ιδεολογικές και οικονομικές προεκτάσεις

>> Γράφει ο Χρήστος Χριστοδούλου, Πρόεδρος ΟΝΝΕΔ Χίου

Με προσοχή μελέτησα το ενδιαφέρον άρθρο του κ. Τ. Τύμπα για το ακτοπλοϊκό. Είναι μια προσέγγιση που όντως επιχειρεί να αντιμετωπίσει το θέμα χωρίς διάθεση λαϊκισμού και πλειοδοσίας, πρακτική που και ο τοπικός ΣΥΡΙΖΑ έχει συστηματικά εθίσει την κοινωνία. Αν και ο πειρασμός αντιστοίχησης των γραφόμενων στις μέχρι σήμερα εκφρασμένες θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ (βλέπε το μοντέλο του κρατισμού ως «δημόσια επιχείρηση ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών») παραμονεύει, τον αντιπαρέρχομαι.

Πρακτικά πρόκειται για μόχλευση της οικονομίας, δηλαδή χρηματοδότηση ενός τομέα προκειμένου να δημιουργηθεί πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα σε αυτόν και σε άλλους τομείς. Στην περίπτωσή μας με δημόσιο χρήμα το οποίο εξασφαλίζεται και πολλαπλασιάζεται μέσω της φορολόγησης. Μιλάμε δηλαδή για ένα μοντέλο όπου λειτουργεί η οικονομία (οι «κακές» αγορές του φιλελευθερισμού) υπό κανόνες (ruled), με το κράτος να παρεμβαίνει. Κατά τη φιλελεύθερη λογική, παρεμβαίνει ελάχιστα – όπου απαιτείται – και ελέγχοντας τη λειτουργία των επιμέρους αγορών. Το χρήμα που απαιτείται για το κράτος προκύπτει από τη λειτουργία της οικονομίας, μέσω της φορολόγησης, η οποία κατά τη φιλελεύθερη λογική πρέπει να βαίνει μειούμενη όσο παράγουν και λειτουργούν οι επιμέρους αγορές. Επιπλέον το κράτος αποφεύγει να κάνει τον επιχειρηματία και αναλαμβάνει μέσω της ανακατανομής τομείς που θεωρεί κρίσιμους όπως την άμυνα, την παιδεία, την υγεία ή την πρόνοια κα (κοινωνικός φιλελευθερισμός). Επίσης κατά τη φιλελεύθερη λογική, πλην της άμυνας, εκείνο που έχει σημασία δεν είναι η κρατική ή ιδιωτική ταυτότητα του παρόχου της υπηρεσίας, αλλά η ποιότητα και το κόστος της για τον πολίτη και το κράτος. Αυτή είναι από τις μεγάλες συγχύσεις του χώρου της αριστεράς: η ταύτιση της δημόσιας δαπάνης με το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Δηλαδή αν για παράδειγμα μία μετακίνηση κοστίζει 50 € στο κράτος, δεν μας ενοχλεί να γίνεται από «δημόσιο» φορέα, αλλά μας ενοχλεί η ίδια δαπάνη για το ίδιο αποτέλεσμα  να καταβάλλεται σε ιδιωτικό φορέα! Δεν εξετάζουμε βέβαια αν και πώς μπορεί η δαπάνη αυτή να μειωθεί, όπου κατά τη φιλελεύθερη λογική, αυτό προκύπτει από τον ανταγωνισμό. Στην άλλη (;) λογική η μείωση από πού μπορεί να προκύψει; Από τις θεωρίες της ανακατανομής των πόρων, με κρατικό φιρμάνι, από τις νησίδες σοσιαλισμού σε μία οικονομία που λειτουργεί σε διεθνοποιημένες συνθήκες;

Βάσει του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ η κρατική/δημόσια παρέμβαση θα γίνει και στους τομείς της ενέργειας, των επικοινωνιών, των στρατηγικών υποδομών, των ταχυδρομικών υπηρεσιών, των ναυπηγείων, του ορυκτού πλούτου, αφού θα έχει προηγηθεί η παρέμβαση στον τραπεζικό τομέα (κείμενα 1^ου συνεδρίου ΣΥΡΙΖΑ)! Δεχόμενος ότι δεν αναπαράγεται η λογική του «λεφτά υπάρχουν», αυτά θα προκύψουν από τη φορολογία. Αντιλαμβάνεστε τα μεγέθη για τα οποία μιλάμε και τι πρακτικά συνεπάγεται φορολογικά για καθέναν από εμάς και την κάθε επιχείρηση; Αν λάβουμε υπόψη και τη σημερινή κατάσταση, όπου πράγματι το φορολογικό βάρος είναι υψηλό μιλάμε για πρακτικό αδιέξοδο και αφανισμό της οικονομίας. Επειδή, δε, συνήθως στα θέματα αυτά λένε φορολογείστε το μεγάλο κεφάλαιο σημειώνω ότι αφ΄ ενός το άρθρο «διαχέει» αυτή την υποχρέωση στις πολλές επιχειρήσεις, και αφ’ ετέρου αυτό πρέπει να υπάρχει, στον εθνικό χώρο, για να το φορολογήσεις και όχι να τελεί υπό διωγμό όπως περιγράφεται και πιο πάνω από τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ.

Προφανώς και δεν στέκει σε σοβαρή κριτική ότι θα προκύψουν οι πόροι επειδή δεν θα πληρώνουμε τις υποχρεώσεις/χρέος. Άλλωστε, εγκαταλείπεται σταδιακά από τον ίδιο το ΣΥΡΙΖΑ δια των δηλώσεων του Προέδρου του στο Τέξας. Ακόμη και αν το έχω καταλάβει λάθος, στην περίπτωση αυτή πώς θα δανειοδοτηθείς, για να αποφύγεις την υψηλή φορολόγηση; Από ποιους; Από αυτούς που τους λες δεν θα σας αποπληρώσω;

Το κλειδί, λοιπόν, είναι η ανάπτυξη και το σπάσιμο του φαύλου κύκλου της ύφεσης. Αυτό δεν γίνεται με διακηρύξεις. Δεν γίνεται με επίκληση της κοινωνίας. Δεν γίνεται με το να υιοθετούνται όλα τα αιτήματα όλων, δίκαια και άδικα. Δεν γίνεται με ιδεολογήματα και κυρίως δεν γίνεται με υπονόμευση κάθε προσπάθειας επενδύσεων, που θα στοχεύουν στην ανάπτυξη. Καμία προσπάθεια σε αυτή την κατεύθυνση δεν έχει επικροτηθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ, απεναντίας πρόσφατες είναι οι απειλές προς κάθε επενδυτή, γιατί είναι ιδιώτης ή «μεγάλο κεφάλαιο».

Τέλος, ως προς την ακτοπλοΐα παραθέτω απλώς κάποια στοιχεία από μελέτη της XRTC, η παρακολουθεί τον κλάδο:

2009: Επιβάτες 12,03 εκ., αυτοκίνητα 1,57 εκ., φορτηγά  489 χιλ.

2012: Επιβάτες 9,04 εκ., αυτοκίνητα 1,08 εκ., φορτηγά 374 χιλ

(Ειδικότερα για Βόρειο Αιγαίο και Κυκλάδες μεταξύ 2011 – 2012, έχουμε μείον 400 χιλ επιβάτες, μείον 60 χιλ αυτοκίνητα, μείον 13 χιλ φορτηγά)

Ποσοστό κόστους καυσίμων και λιπαντικών στο κόστος εκμετάλλευσης: 40%, περίπου, το 2009, πάνω από 53% το 2012.

Ζημιές: 3,7 εκ. € το 2009, 220, 8 εκ. το 2012.

Τραπεζικός δανεισμός: 1,24 εκ € το 2009, 1,05 εκ € το 2012

Ποιο είναι με αυτά τα δεδομένα το απαιτούμενο ύψος της μόχλευσης;

 Στο πολυσύνθετο πάζλ, όπως λέει και η μελέτη, έχουν ληφθεί μέτρα και απαιτούνται και άλλα. Πολλά από αυτά έχουν προταθεί, όπως η μείωση του ΦΠΑ στις τιμές των εισιτηρίων, η μη καταβολή ποσού για το λεγόμενο «στρατηγικό απόθεμα», οι συνέργειες στον κλάδο, η αναδιοργάνωση του δικτύου, η αναδιαμόρφωση του λειτουργικού μοντέλου των εταιριών κα. Σημειώνω ότι η μονοδιάστατη προσέγγιση από τους δανειστές στο εργασιακό κόστος αντιμετωπίστηκε αποτελεσματικά δεδομένου ότι είναι ο μόνος σχεδόν κλάδος που έχει, από πέρσι - και ορθώς – ΣΣΕ. Τα περισσότερα δε από τα προηγούμενα είναι χωρίς κόστος για το δημόσιο, δηλαδή για καθέναν από εμάς.

Συμπερασματικά, η ισορροπία μεταξύ αυτού που οραματίζεσαι και αυτού που μπορείς να κάνεις είναι το ζητούμενο σήμερα. Γιατί σε τελευταία ανάλυση «όλες οι λύσεις είναι φίνες και ωραίες, τότε και μόνο όταν είναι εφικτές»