Ούτε που πρόλαβα...

>> Του Νίκου Δαν. Γεωργούλη

- Γράψε.

- Τι να γράψω;

- Δεν ξέρω, εσείς τα ξέρετε. Γράψε για την κεντροαριστερά.

- Διακρίνω πείραγμα και ολίγον ειρωνεία;

- Όχι με παρεξήγησες, σοβαρά μιλάω. Εγώ είμαι ναυτικός και τώρα που βγήκα στη σύνταξη με ναυτικούς κάνω παρέα, εσάς τους στεριανούς σας φοβάμαι. Θα σου πω όμως κάτι μιας και σε βρήκα.

Στην Αθήνα έχω ένα συνάδελφο ο οποίος έχει μια κόρη. Τελείωσε το Πανεπιστήμιο της Χίου. Στην εποχή μας δεν φτάνει ένα πτυχίο για να βρουν δουλειά τα παιδιά. Σήμερα πρέπει να ‘χουν πολλά εφόδια. Και επειδή έχει τον τρόπο του, την έστειλε στην Αγγλία για περισσότερες σπουδές. Τελείωσε, γύρισε. Έστειλε το πρώτο της βιογραφικό σε μια εταιρεία και την προσέλαβαν αμέσως. Τόσες σπουδές και πτυχία είχε η κοπέλα, άδικα θα πάνε; Αμ δε. Την έβαλαν να πουλάει κατσαρόλες με 250 ευρώ το μήνα. Ανάγκη δεν είχε, ούτε σπούδασε να πουλάει κουζινικά. Ένα μήνα έμεινε.

Έστειλε σε άλλη εταιρεία το βιογραφικό της. Σε λίγες μέρες την κάλεσαν με 700 ευρώ το μήνα. Πήγε πιστεύοντας ότι οι σπουδές και οι γνώσεις της θα έβρισκαν στάδιο δόξης λαμπρό. Φευ, την έβαλαν σε ένα γυάλινο κλουβί, ενάμισι επί ενάμισι, της έδωσαν ένα τηλέφωνο με ακουστικά και μικρόφωνο. Δέκα ώρες έπαιρνε συνεχώς τηλέφωνα. Τις είχαν βάλει και πλαφόν, να κάνει τζίρο 12.500 ευρώ την ημέρα. Όταν ήθελε τουαλέτα έπρεπε να ζητήσει άδεια. Σηκωνόταν, αφού έπαιρνε το οκ. Ένα μήνα κράτησε, δεν άντεξε, τα παράτησε. Αυτή είναι η μια ιστορία. Άκου τώρα και την άλλη. Πάει πρωί - πρωί ο υπάλληλος συνδικαλιστής, πρώτος από όλους, στέκεται μπροστά στην πόρτα και λέει στους υπαλλήλους που πήγαιναν στη δουλειά τους: «Σήμερα δεν δουλεύομε, έχομε κατάληψη». Δεν έπιασαν δουλειά. Ο οργανισμός δεν λειτούργησε, ο κόσμος ταλαιπωρήθηκε, αγανάκτησε, «κατέβασε καντήλια». Αποτέλεσμα; Χαμένες ώρες, χαμένος χρόνος. Οι υπάλληλοι δεν δούλεψαν, αλλά πληρώθηκαν. Αυτή είναι η δεύτερη ιστορία.

Δυο αλήθειες, ακραίες μπορεί, αλλά αλήθειες. Δύο όψεις στο ίδιο νόμισμα. Από τη μια η δεξιά καπιταλιστική λογική, από την άλλη η αριστερή πρακτική των συντεχνιών. Πάμπολλα τα παραδείγματα, τα ξέρεις καλλίτερα από εμένα. Έτσι όμως δεν υπάρχει προκοπή, ούτε αύριο. Ακόμα κι ο γάιδαρος, όταν τον ρώτησαν απάντησε: «Χάθηκε ο ίσιος δρόμος»;

Μας οδηγούν στην κατρακύλα. Σ’ αυτόν τον τόπο δεν μπορούμε να συμφωνήσομε ούτε για τα απλά. Έχω ταξιδέψει τον κόσμο, τέτοιο πράγμα πουθενά. Αντί να είμαστε μια γροθιά, ψάχνομε αφορμές. Παράδειγμα τα φάρμακα. Δεν συμφώνησαν ούτε στο αυτονόητο, να μειωθούν οι τιμές. Αν είναι δυνατόν. Κάποιοι επιδιώκουν την αναμπουμπούλα.

Στο νου μου έρχονται άλλες εποχές. Δεν πίστευα ποτέ ότι θα ξαναγυρίζαμε πίσω. Κάποτε λέγαμε ότι μας βάζουν οι ξένοι. Δικαιολογίες, το ξερό μας το κεφάλι φταίει. Ίδιο σκηνικό του ‘65. Και τότε οι πολιτικοί τα είχαν κάνει μούσκεμα. Πλάκωσε η χούντα, ξέρεις πια ήταν η δικαιολογία των συνταγματαρχών; Ότι ευτέλισαν το Κοινοβούλιο. Αυτό είχαν σαν επιχείρημα. Βουλευτές κι αρχηγοί, δεξιοί κι αριστεροί βρέθηκαν ένα πρωί μπουζουριασμένοι στα ίδια κελιά. Ήταν αργά. Η ζωή τραβούσε ξανά την ανηφόρα. Ελάχιστοι αντιστάθηκαν. Ο λαός δεν αντέδρασε, είχε απηυδήσει με τα καμώματά τους. Στη Χίο μόνο ένας Σταύρος Κιολέογλου αντιστάθηκε. Ακόμη αγνοείται. Δε γνωρίζω άλλον. Πέρασαν χρόνια να συνειδητοποιήσουμε τί ακριβώς συνέβαινε και να θυμηθούμε τη Δημοκρατία.

Γι αυτό σου λέγω γράψε, δεν είμαστε άνθρωποι των άκρων, τον ίσιο δρόμο ψάχνουμε, και ο κεντρώος χώρος είναι η μόνη εγγύηση. Δε φοβάμαι τη χούντα, τέτοιος κίνδυνος δεν υπάρχει. Τα επικίνδυνα μικροκομματικά παιχνίδια φοβάμαι. Είναι ικανοί για όλα. Το κακό μ’ εμάς είναι ότι πρώτα κουτουλάμε κι ύστερα βλέπομε τον τοίχο. Αλλά τούτη τη φορά, μην πουν ότι δεν ήξεραν. Ας ρώταγαν, ας διάβαζαν, ας μάθαιναν, από την πλούσια ιστορία μας.

- Αυτά μου είπε ο φίλος. Ούτε που πρόλαβα να του μιλήσω. Με κτύπησε στην πλάτη κι έφυγε βιαστικός.