«Η σωτηρία βρίσκεται μέσα μας…»

>> Γράφει η Μαρία Τσικουδή – Καλαγκιά

Ψυχολόγος Α.Π.Θ.- ΜΒΑ Διαχείριση Ανθρώπινων Πόρων

«Όλα ξεκίνησαν ειδυλλιακά και ρομαντικά έτσι όπως κάθε γυναίκα ονειρεύεται….»

«Οι ρόλοι αρχίζουν και διαμορφώνονται μέσα στη σχέση… αρχίζεις σιγά σιγά και θέτεις προτεραιότητες και αφήνεις ακόμα και πολλά από αυτά που σε προσδιορίζουν ως προσωπικότητα: δουλειά, ενδιαφέροντα, φιλίες…»

«Ταμπέλες, συμφωνίες, άγραφοι κανόνες βαθιά κρυμμένοι στους κόλπους της δυάδας… εγώ και εκείνος…»

«Η  ζωή μετά έγινε μια κόλαση και εγώ να προσπαθώ σαν τρύπιο τσουβαλάκι να μπαλώσω τα υπολείμματα της ψυχής μου…»

Η βία μπορεί να βρίσκεται παντού. Δεν κάνει διακρίσεις σε ηλικία, εθνικότητα ή κοινωνικοικονομικό επίπεδο. Η βία δε συμβαίνει έτσι ξαφνικά. Έχει κλιμάκωση. Ξεκινά με παραπλάνηση, ακολουθεί η απομόνωση και μετά έρχεται το θύμα σε επαφή με την απειλή της βίας με κατάληξη τη σωματική του κακοποίηση. Μέσα από τους πρωταρχικούς δεσμούς μας με τους σημαντικούς άλλους διαμορφώνουμε τι είναι αγάπη και τη διαφοροποιούμε από τη βία. Όταν η στοργή συνδέεται με την κακοποίηση, τότε αναπτύσσεται ένας νοσηρός δεσμός κακοποίησης ανάμεσα στο θύτη και το θύμα και όχι μια ολοκληρωμένη σχέση δύο ισορροπημένων προσωπικοτήτων.

Πολλές φορές ακούμε την ερώτηση «Γιατί έμεινες;». Το θύμα αρνείται την κατάσταση ως μηχανισμό άμυνας αποφεύγοντας τη συνειδητοποίηση της κακοποίησης. Είναι υπεραπλουστευμένη η ανάλυση ότι το θύμα συνήθως είναι άτομο με χαμηλή αυτοεκτίμηση αποτελώντας ταυτόχρονα ένα κοινωνικό στερεότυπο που είναι αδήριτη ανάγκη να καταρριφθεί. Το κράτος δικαίου απών για άλλη μια φορά. Το πλαίσιο υποστήριξης για την κακοποιημένη γυναίκα σχεδόν ανύπαρκτο. Σκηνές βίας που ξεπηδούν απροκάλυπτα σε μεσημεριανές ή απογευματινές ώρες τηλεθέασης συντηρούν και ενισχύουν το αίσθημα της ανοχής στη βία. Και όσο πιο πολύ ανέχεσαι κάτι, τόσο πιο πολύ ανεβαίνουν και τα επίπεδα της βίας, ώστε να μπορέσει να τραφεί το θεριό. Η κουλτούρα της σεξιστικής εικόνας του γυναικείου φύλου  με μοναδικό προσανατολισμό την ομορφιά σαν εισιτήριο για την εύρεση συντρόφου και εργασίας. Γονείς σε φρενίτιδα που αγωνιούν να καλύψουν κάθε απύθμενη ανάγκη του παιδιού και ένας υπολογιστής ,μόνιμα ανοιχτός, έτοιμος να κατασπαράξει τα εύκολα θύματα του, τα παιδιά μας. Και όχι , δε δαιμονοποιούμε το μέσο, αλλά τη χρήση του και την έλλειψη ορίων. Τα παιδιά στα ευαίσθητα αναπτυξιακά στάδια μεγαλώνουν χωρίς να δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην εκμάθηση βασικών κοινωνικών δεξιοτήτων, καθώς τα λεγόμενα soft skills (ενσυναίσθηση, διαχείριση συναισθημάτων κ.α.)  είναι «πολυτέλεια» σε μια κοινωνία που αναδεικνύει κατά κόρον οτιδήποτε γεννά, αναπαράγει και προωθεί τη βία.

Ας φροντίσουμε να μαθαίνουν οι άνθρωποι πώς αγαπούν, πώς βλάπτουν, πώς γίνονται ψυχικά δυνατοί και πότε να ζητούν βοήθεια. Ας φτιάξουμε άτομα υπεύθυνα και ευαίσθητα και όχι εγωκεντρικά και αδιάφορα. Ας σταματήσουμε επιτέλους να επιρρίπτουμε ευθύνες όπου μας βολεύει, στο συμπλεγματικό θύτη ή στο απελπισμένο θύμα, ας σταματήσουμε να γιορτάζουμε παγκόσμιες ημέρες με κάθε λογής παράτες, ας σταματήσουμε να περιμένουμε τους σωτήρες. Η σωτηρία βρίσκεται μέσα μας, στο σπίτι μας, στη ψυχή μας…