Χωρίς τίτλο…για ευαισθητοποίηση και προβληματισμό

>> Της Διευθύντριας Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Ευτυχίας Βλυσίδου

Όταν ο Χίλτερ, στις 30 Ιανουαρίου 1933 κατέλαβε την εξουσία, στρατηγός Erich Lundendorff  είπε στον  Paul von Hindenbourg :

«Σας προειδοποιώ ότι αυτός ο άνθρωπος του κακού θα βυθίσει το κράτος στην άβυσσο και θα φέρει αμέτρητες συμφορές στο έθνος μας. Οι μελλοντικές γενιές θα σας καταριούνται στον τάφο σας γι’ αυτή σας την πράξη».

        Αρκούσε μια σακατεμένη δημοκρατία και ένας   ατάλαντος ημιμαθής, διεγνωσμένα ψυχοπαθής άνθρωπος, για να οδηγηθεί ο κόσμος σε μια νέα εκατόμβη, η οποία ολοκλήρωσε την καταστροφή του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.

        Διαστρεβλώθηκαν πολιτιστικά και πνευματικά κινήματα του 19^ου αιώνα, όπως εκείνο του Ρομαντισμού, φιλοσοφικά συστήματα, όπως ο Νιτσεϊσμός, ιστορικά σύμβολα, όπως ο τρωικός σταυρός.

        Ο ναζιστικός παραλογισμός  χρειαζόταν απεγνωσμένα ιδεολογικές προφάσεις, για να καρπωθεί τα ερείπια που άφησαν ο Πρώτος Παγκόσμιος, η οικονομική κρίση της δεκαετίας του ’30, η ιδεολογική σύγχυση και η σιωπή της εκμαυλισμένης πνευματικής ηγεσίας. Οι δυτικές δημοκρατίες στιγματίζονται από σκάνδαλα εμποτισμένα από τη διαφθορά. Η μεσαία τάξη καταρρέει και περιθωριοποιείται. Η ανώτερη τάξη διασφαλίζει τον πλούτο της μέσω της δραματικής μεταστροφής της οικονομίας ειρήνης σε οικονομία πολέμου. Η οικονομική κρίση οδηγεί στον πολιτικό και κοινωνικό εκφασισμό.

        Ο ναζισμός στηρίχτηκε στην αριστοκρατική αντίληψη ότι τα μεγάλα έθνη αυξάνονται με τη στρατιωτική δύναμη. Δεν τυχαίο ότι ο Μουσολίνι διακήρυττε πολύ συχνά: « Ο πόλεμος ενεργοποιεί όλες τις αισθήσεις  και την ενεργητικότητα του ανθρώπου προσδίδοντας αίσθηση ανωτερότητας σε όσους έχουν το κουράγιο να τον ξεκινήσουν».

        Το έργο, στο οποίο αποτύπωσε ο Χίλτερ την αποτρόπαιη θεωρία του  είναι «Ο Αγών μου», ένα πολύ μέτριο έως κακό συγγραφικό πόνημα, δίχως δομή, με αφηρημένες σκέψεις και απόψεις, και πάνω απ' όλα εξαιρετικά δυσανάγνωστο. Για τον Χίτλερ η Δημοκρατία δεν εξυπηρετεί τα πραγματικά συμφέροντα του λαού. Συνεπώς, χρειάζεται να καταργηθεί και να αντικατασταθεί με το σύστημα του «Γερμανικού Ηγετικού Κράτους», στο οποίο η εξουσία συγκεντρώνεται στα χέρια ενός ηγέτη, που υποτίθεται ότι εξυπηρετεί τα λαϊκά συμφέροντα.

        Βασικοί άξονες της πολιτικής την οποία κλήθηκε να εφαρμόσει το  «Γερμανικό Ηγετικό Κράτος» είναι:

¨      Ο ρατσισμός, απότοκο του οποίου ήταν το Ολοκαύτωμα

¨      Η Αρία Φυλή.

¨      Ο αντισλαβισμός.

¨      Ο αντι- μαρξισμός. Η μυωπική πολιτική των Τσάμπερλαιν και Νταλαντιέ που θεωρούσαν τη χιτλερική Γερμανία προωθημένο ανάχωμα εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης, έδωσαν στον Χίτλερ το πρόσχημα της νομιμοποίησης.

¨      Η πίστη στον ηγέτη.

¨      Η απόρριψη της δημοκρατίας, με την αποδιάρθρωση των πολιτικών θεσμών (κομμάτων, συνδικαλισμού) και με την κατάργηση της ελευθεροτυπίας. «Η Δημοκρατία είναι όμορφη στη θεωρία. Στην πράξη είναι  μία πλάνη», παπαγαλίζει ο Μουσολίνι.

¨      Η προβολή και η ισχυροποίηση του εθνικού πολιτισμού. Θεωρούσε τραγικό ιστορικό σφάλμα την ενθάρρυνση της πολυγλωσσίας και της πολυπολιτισμικότητας σε ένα έθνος.

¨      Κοινωνικός δαρβινισμός- Ευγονική – Ευθανασία

¨      “Blut und Boden” (= αίμα και χώμα): αντιπροσωπεύονται με το κόκκινο και το μαύρο χρώμα στη γερμανική σημαία.

¨      Η θεωρία του ζωτικού χώρου στην ανατολή, για την κυριαρχία της τρίτης γερμανικής αυτοκρατορίας.

Την υστερική σχιζοφρένεια του Χίτλερ θρέφει ο διεστραμμένος στρατιωτικός εθνικισμός που φέρνει το στίγμα της ήττας στον Πρώτο Παγκόσμιο. Στόχος του είναι η εγκαθίδρυση της αυταρχικής μοναρχίας. Εκμεταλλεύεται την οικονομική κρίση, για να αποτελειώσει την ημιθανή Δημοκρατία της Βαϊμάρης. Στο εξής η πολιτική πορεία του χαράζεται μέσω της βίας, της προβοκάτσιας, των πογκρόμ , του αίματος, του θανάτου, με κρεσέντο το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Στις 27 του Φλεβάρη του 1933, οι ναζιστές θα καταστρέψουν με εμπρησμό το Reichstag, το Κοινοβούλιο. Πρόκειται για προβοκάτσια, η οποία θα επιτρέψει στον Χίλτερ να πείσει τον Χίντενμπουργκ να δημοσιεύσει το Αναγκαστικό Διάταγμα- βάσει του άρθρου 48 του Συντάγματος- της κατάργησης των πολιτικών δικαιωμάτων των Γερμανών. Οι διώξεις και οι συλλήψεις των πολιτικών αντιπάλων είναι το φυσικό απότοκο της εκτροπής. Ο Χίλτερ περιβάλλεται με έκτακτες εξουσίες, βάσει αναγκαστικού νόμου και ανοίγει, έτσι, ο δρόμος για την παραχώρηση της νομοθετικής εξουσίας στην εκτελεστική, ανεξάρτητα από το Κοινοβούλιο. Η νύχτα της 30ής Ιουνίου προς 1^η Ιουλίου 1934 είναι γνωστή ως «Η νύχτα των μεγάλων μαχαιριών». 200 άτομα, πολιτικοί αντίπαλοι του Χίλτερ δολοφονήθηκαν. Είναι η πρώτη από τις αμέτρητες μαζικές δολοφονίες στη διάρκεια του χιτλερικού καθεστώτος. Εμπνευστές της ήταν οι Χίμλερ και Γκαίριγκ.

Ο εθνικός σοσιαλισμός πρεσβεύει τη φυλετική καθαρότητα. Οι Σκανδιναβοί και οι Τεύτονες είναι η αρία φυλή, εκείνοι που δίνουν τον άριο αγώνα για τη δημιουργία του μέγιστου πολιτισμού του κόσμου, ο οποίος εμφανίστηκε στην Κ. Ασία και στη Μεσόγειο.

Τα αδύναμα έθνη είναι παρασιτικά έθνη, είναι έθνη κατώτερα, αδυνατούν να υπερασπιστούν τα εδάφη τους και η μόνη αντάξιά τους μοίρα είναι  σκλαβιά και η υποταγή. Η φυλή που δεν έχει πατρίδα είναι παρασιτική φυλή και, κατά συνέπεια, η εξάλειψη των παρασιτικών φυλών συνιστά  παράγοντα καθοριστικό της ενίσχυσης της κύριας ανώτερης φυλής. Όσο, μάλιστα, πλουσιώτερα είναι τα μέλη μιας παρασιτικής φυλής, τόσο πιο ιογόνα είναι. Τα στρατόπεδα εξόντωσης είναι το ιστορικό αποτύπωμα αυτού του ρατσιστικού παραλογισμού. Ακόμη και στη διαθήκη του, την οποία έγραψε λίγο πρίν αυτοκτονήσει, απαιτεί «την απόλυτη τήρηση των νόμων της φυλετικής καθαρότητας».

Ο κοινωνικός δαρβινισμός εφαρμόστηκε εναντίον των Ρομά, των Εβραίων, των Πολωνών και των  Ρώσων. Οι ασθενείς, οι σωματικά ή πνευματικά ανάπηροι δεν αξίζει να ζουν. Η παγκόσμια ιστορία, κατά την άποψή του, είναι μία συνεχής μάχη στην οποία οι «δυνατές φυλές» θα εξαλείψουν τις «αδύναμες φυλές». Το 1929, στο συνέδριο του Ναζιστικού κόμματος στη Νυρεμβέργη θα πει: «Εάν στη Γερμανία γεννιούνταν κάθε χρόνο 1 εκατομμύριο παιδιά και εξολοθρεύαμε από αυτά 700-800 χιλιάδες, τα πιο αδύναμα, το αποτέλεσμα θα ήταν ίσως η αναβάθμιση της φυλής μας». Σε αυτά τα λόγια ανιχνεύονται οι ρίζες του Προγράμματος Ευθανασίας Τ-4, το οποίο θα εφαρμόσει λίγο μετά την ανάρρησή του στην εξουσία και θα έχει 190 χιλιάδες θύματα ασθενών σε νευρολογικές κλινικές, νοσοκομεία και θεραπευτήρια, με τη χρήση δηλητηριωδών αερίων, την πείνα και την ωμή δολοφονία.

 Πεποίθησή μου είναι ότι δεν έχει διατυπωθεί μέχρι τώρα  άλλη πολιτική θεωρία και φιλοσοφία τόσο πολύ διαποτισμένη από το μίσος για την ανθρώπινη ύπαρξη.

        Για το ναζισμό, οι θρησκείες, οι οποίες κηρύσσουν την αγάπη και την ανοχή είναι ψεύτικες θρησκείες. Ο Χριστιανισμός είναι δειλή θρησκεία που ιδρύθηκε σκόπιμα από τους Εβραίους, για να αντικαταστήσει τη γνήσια θρησκεία, αυτή που γεννήθηκε από τους νορβηγικούς μύθους. Λίγο νοτιότερα, ο Μουσολίνι καταγγέλλει ότι «η θρησκεία είναι ανήθικη. Εξυπηρετεί μόνο τους αντιδραστικούς και πρέπει να θεωρείται αρρώστια ή ψυχοπαθητικό φαινόμενο. Το Ευαγγέλιο και η λεγόμενη χριστιανική ηθική είναι δύο πτώματα».

Για τον αντισημιτισμό του Χίτλερ δεν ελέγχονται  μόνο τα προσωπικά πάθη του, αλλά και η αδυναμία του να ενώσει τις αντικρουόμενες ομάδες του γερμανικού λαού, για την οποία θεωρούσε υπεύθυνους τους Εβραίους. Ουσιαστικά, ο αντισημιτισμός λειτούργησε ως ο μοχλός της πολιτικής χειραγώγησης των Γερμανών, ώστε η χώρα να υποταχθεί στο δόγμα «Ένα έθνος, ένας λαός, ένας ηγέτης». Αυτή η τακτική του «εσωτερικού εχθρού» ευδοκιμεί πάντοτε στις χώρες εκείνες, στις οποίες οι κυβερνώντες στρέφουν τη προσοχή του λαού από τα πραγματικά προβλήματα σε ένα προσχεδιασμένο πόλεμο, στον οποίο απαιτούν απόλυτη σύμπνοια. Ο μηχανισμός είναι απλός: απαιτείται ο «αποδιοπομπαίος τράγος» που θα πυροδοτήσει «αυθόρμητα ξεσπάσματα λαϊκής οργής». Μετά έρχεται η προπαγάνδα με τις κατ’ ευφημισμό σχιζοφρενείς ονοματοδοσίες : «η νύχτα των μεγάλων μαχαιρών»,  «η εξέγερση στη μπυραρία», «η νύχτα των Κρυστάλλων».

Πάντα νύχτα, ένας λαός που έγινε όχλος δασκαλεμένος από τον άκρατο φανατισμό ενός ανθρώπου, τον οποίο η κοινή λογική αξιολογεί ως κατώτερο του μετρίου. Μια νεολαία τυφλωμένη από την παράκρουση βγαίνει τη νύχτα και δολοφονεί. Μια νεολαία που μεθά και παραληρεί από τις φλόγες που κατατρώνε βιβλία που μιλούν για την ελευθερία και τα δικαιώματα  του ανθρώπου. Η Δημοκρατία, όμως, στην Ευρώπη του ’30 ήταν χρεωκοπημένη από τη φτώχια, το φόβο και τη διαφθορά. Εκατομμύρια Γερμανών και Ιταλών παραληρούν σε παράφρονα κηρύγματα. Οι πεινασμένοι της μεσαίας τάξης προσελκύονται, προσηλυτίζονται και γίνονται μέλη στρατιωτικών πειθαρχημένων ομάδων. Διδάχτηκαν το άκρατο μίσος. Γιατί

¨      ο ταπεινωμένος λαός,

¨      στον οποίο στερούν το ψωμί,

¨      έχει ως λόγο  ύπαρξης το κήρυγμα του μίσους   ,

¨      η προπαγάνδα δηλητηριάζει τη σκέψη, τη μαραζώνει, και αφυδατώνει την κριτική ικανότητα,

¨      διαλύει την προσωπικότητα, δημιουργεί την αγέλη, η οποία μεθά στο άκουσμα και των πιο παράλογων συνθημάτων.

Ο νοήμων άνθρωπος συνήλθε, αφού η φρίκη είχε περονιάσει τα πάντα. Ο Λόγος, το Μέτρο, οι Αξίες, όπλισαν τον απλό στρατιώτη στα πεδία της μάχης. Δε μιλώ για τους κυβερνώντες. Αυτοί πάνω στα πρώτα ήδη πτώματα σχεδίαζαν τη Γιάλτα, το Πότσδαμ και τον Ψυχρό Πόλεμο. «Μόνο σταυρούς σε μνήματα καρφώνω», γράφει ο Μίλτος Σαχτούρης.  Μιλώ, επομένως,  για τον ανώνυμο άνθρωπο, ο οποίος ανάμεσα από τους   σταυρούς  που κάρφωνε σε ανώνυμους τάφους βρήκε ξανά τον προσανατολισμό του προς την ανθρωπιά του: ότι η ανώτερη αξία, η πρωταρχική και η απαραβίαστη είναι ο Άνθρωπος. Η οντότητα η σεβαστή, η προορισμένη να κοιτάζει μπροστά και ψηλά και να δικαιώνει καθημερινά την ύπαρξή της κάτω από τον ήλιο.

Τα σκέλεθρα του ναζισμού δεν έπαψαν ποτέ να υπάρχουν. «Ο Αγών μου» εξακολουθεί να μετρά χιλιάδες αντιτύπων σε ετήσια βάση. Η ηλεκτρονική ενημέρωση δηλητηριάζει τη νεολαία. Τα μορφώματα του μίσους έχουν βγει στο προσκήνιο. Λίγες είναι οι φωνές αντίδρασης που ακούγονται. Η πνευματική ηγεσία σιωπά. Η δημοσιογραφία καλύπτει τα κενά στις σελίδες των εφημερίδων και των τηλεοπτικών προγραμμάτων. Οι γονείς αγνοούν. Οι δάσκαλοι ήδη έχουν αρχίσει να γίνονται επιλεκτικοί στόχοι. Κανείς δεν αντιδρά. Βάσει της Χάρτας του Ο.Η.Ε. ο Εθνικοσοσιαλισμός ως πολιτική ιδεολογία και παρουσία  και η σβάστικα ως πολιτικό σύμβολο έχουν απαγορευτεί στα ελεύθερα δημοκρατικά Κοινοβούλια.

Πεποίθησή μου ότι το καλύτερο δώρο, το οποίο ένας γονιός μπορεί να κάνει στο παιδί του είναι να του αγοράσει δύο βιβλία: το «ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο» του Έριχ Μαρία Ρεμάρκ και τη βιογραφία του Χίτλερ. Και να είναι δίπλα στο παιδί του και να τα διαβάζουν μαζί.

Γιατί ο Χίτλερ «όσο και να κορδώνεται όσο και να διαδίδει το φόβο, όσο και να προξένησε ελεεινότητα , ατίμωση, απελπισία, δάκρυα, αίμα και αυτοκτονία και κάθεται τώρα στο βουνό του και «νιώθει μέρος της ιστορίας» - τίποτε δεν θα μείνει από τα λόγια και τα έργα του, επειδή είναι λάθος  και τιποτένια . Και η φήμη του θα είναι η ντροπή», προφητεύει ο Τόμας Μαν. 

Και  όλοι εμείς πρέπει να μιλήσουμε και να εξηγήσουμε αυτή τη ντροπή στα παιδιά μας, εδώ στη χώρα μας και στον τόπο μας.