ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΡΟΚΑ: ΕΝΤΕΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΟΔΗΓΟΥΝ ΣΤΟ ΟΧΙ

Στις λογικές « τίποτα δεν γίνεται επενδυτικά, άς γίνει τουλάχιστον αυτό ή έλα μωρέ τώρα για τα βράχια του Αϊπους τι πρόβλημα υπάρχει; Ή ακόμα ,καλά είστε ενάντια στην αιολική ενέργεια και στο κλείσιμο των ρυπογόνων θερμοηλεκτρικών μονάδων»

 Σε καμιά περίπτωση ο συντάκτης του άρθρου δεν έχει την αφέλεια να απευθύνεται σε όσους από τους εκπροσώπους του τοπικού πολιτικού συστήματος  εξουσίας και στα παπαγαλάκια εκείνων των μέσων ενημέρωσης που έχουν ξεσπαθώσει υπέρ της επένδυσης ή υπογείως και συστηματικά εργάζονται για την υλοποίηση της. Και αυτό γιατί τόσο η περιρρέουσα ατμόσφαιρα της κρίσης με τα όσα βγαίνουν στη φόρα αλλά όσο και από εμπειρία γνωρίζουμε, ότι όλοι αυτοί μόνο ανιδιοτελείς δεν είναι. Ας μην στρατεύονται αφελώς λοιπόν πίσω τους οι πολίτες της Χίου.

 Ας περιγράψουμε  αρχικά και πολύ σύντομα τι είναι η επένδυση ΡΟΚΑ. Είναι η εγκατάσταση 75 ανεμογεννητριών ισχύος 2ΜW η κάθε μία, κατανεμημένες οι 65 σε 6 αιολικά πάρκα στην ευρύτερη περιοχή του Αϊπους και οι 10 σε ένα αιολικό πάρκο στην Αμανή.Κάθε ανεμογεννήτρια θα έχει ύψος 67 μέτρα,θα είναι δηλαδή ορατές από πολλές περιοχές της Χίου ενώ η απόσταση μεταξύ τους θα είναι τουλάχιστον 250 μέτρα.Δηλαδή ένα πάρκο 10 ανεμογεννητριών θα καταλαμβάνει χώρο περίπουυ 3000 μέτρων.Για την εγκατάσταση και επικοινωνία των αιολικών πάρκων θα ανοιχτούν 48 χιλιόμετρα δρόμοι πλάτους 5 μέτρων ενώ για τα καλώδια μεταφοράς θα σκαφτούν χαντάκια πλέον των 50 χιλιομέτρων. Η παραγόμενη ενέργεια θα μεταφέρεται με υποβρύχιο καλώδιο που θα συνδέει τα τρία νησιά μεταξύ τους και με την κεντρική Ελλάδα.

Απέναντι σε αυτή την επένδυση –εγκατάσταση έχουμε να παρατηρήσουμε τα εξής:

1. Το έργο δεν έχει καμιά σχέση με την εξυπηρέτηση των ενεργειακών αναγκών της Χίου. Πρόκειται για τη δημιουργία ενός αιολικού εργοστασίου παραγωγής ενέργειας που θα πωλείται στη ΔΕΗ σε  τιμή μεγαλύτερη της σημερινής με στόχο το κέρδος. Και αν αυτό είναι βέβαια φυσικό στον καπιταλισμό το ερώτημα είναι που ωφελείται ο πολίτης της Χίου.

2. Στην μελέτη που παρουσιάστηκε  ή όλη  εγκατάσταση αποτελεί ένα κλειστό σύστημα παραγωγής και μεταφοράς ενέργειας. Αναφέρεται μόνο η πρόβλεψη αναμονών στον υποσταθμό του Αίπους για διασύνδεση με το τοπικό δίκτυο. 

Άρα δεν είναι σίγουρο ότι θα έχουμε  τον θερμοηλεκτρικό σταθμό της ΔΕΗ σε κατάσταση ψυχρής εφεδρείας  ώστε να περιοριστούν το κόστος και οι ρύποι.

3. Το καλώδιο διασύνδεσης συνδέει σε αρχική φάση τα αιολικά πάρκα του 

Ρόκα με το κεντρικό δίκτυο. Στη μελέτη αυτό αναφέρεται σαν ένα υποσύνολο της ουσιαστικής διασύνδεσης των νησιών με το κεντρικό δίκτυο.Αυτό μέλλει να αποφασιστεί και να γίνει από την ΔΕΣΜΗΕ [φορέα διαχείρισης των δικτύων μεταφοράς ηλ. ενέργειας στον οποίο το δημόσιο συμμετέχει με 51%]. Θα χρειαστεί δηλαδή ένα άλλο έργο απρόβλεπτου κόστους και για την ώρα χωρίς μελέτη,απόφαση να γίνει και χρηματοδότηση.Τελικά δηλαδή το καλώδιο της εταιρείας Ρόκα δεν εξασφαλίζει καμμιά διασύνδεση της Χίου με το κεντρικό δίκτυο.Παραμένει όμως η έμμεση χρηματοδότηση του από τη ΔΕΗ και τελικά από τους καταναλωτές αφού για το λόγο του καλωδίου η ΔΕΗ θα αγοράζει από τη Ρόκας τη κιλοβατώρα 25% ακριβότερα.

    4.    Σε ποιό χωροταξικό και αναπτυξιακό σχεδιασμό για τη Χίο εντάσσεται η εγκατάσταση ενός τέτοιου γιγαντιαίου έργου; Πότε και ποιοι αποφάσισαν για αυτο το σχεδιασμό και ποιοί αποφάσισαν να εκχωρήσουν το αιολικό δυναμικό του νησιού μονοπωλιακά στη Ρόκας; Είναι τυχαίο ότι στη μελέτη της εταιρείας αιτιολογείται η επιλογή των νησιών του Βορειοανατολικού Αιγαίου και όχι οι Κυκλάδες γιατί αυτές είναι υψηλής πολιτιστικής περιβαλλοντικής και οικονομικής αξίας. Δηλαδή εμείς είμαστε χαμηλής αντίστοιχης αξίας, δεύτερης κατηγορίας δηλαδή.Αρα μπορούμε να υποβαθμισθούμε περιβαλλοντικά και άλλο  να πέσουμε στη τρίτη κατηγορία για να μιλήσουμε με ποδοσφαιρικούς όρους.

5 Σε αυτούς που υπερθεματίζουν της επένδυσης θέλω να απαντήσουν στο ερώτημα? Ποιοι νομιμοποιούνται να αποφασίσουν την ενεργειακή εξάρτηση των νησιών του Βορειανατολικού Αιγαίου,ενός τόσο ευαίσθητου εθνικού χώρου,από μια πολυεθνική? Γιατί τέλος οποιοδήποτε άλλος είτε από τους ήδη εγκαταστημένους ή από αυτούς που στο μέλλον θα θέλουν να τοποθετήσουν

ανεμογεννήτριες[ιδιώτες,Δήμος ,δημοτικές εταιρείες] θα πρέπει να διαπραγματευθούν με τη πολυεθνική για να μπορούν να μεταφέρουν και να πουλούν την παραγόμενη ενέργεια.Ποιός τέλος έχει καθορίσει τη φέρουσα ικανότητα του νησιού και που σταματά η εγκατάσταση αιολικών πάρκων.

Ποιος εξασφαλίζει ότι κατά τις ορέξεις της πολυεθνικής οι ανεμογεννήτριεςαύριο δεν θα γίνουν 100,150 κ.λ.π

6 Η επένδυση των αιολικών πάρκων είναι επενδύσεις εντάσεως κεφαλαίου με δημιουργία ελάχιστων θέσεων εργασίας. Στη φάση λειτουργίας προβλέπονται ,με επένδυση 1,8 δις,να δημιουργηθούν 15? θέσεις εργασίας. Για να έχουμε μια σύκριση θα αναφέρω την πρόσφατη εξαγγελία της Τράπεζας Πειραιώς για

δημιουργία χρηματοδοτικού μηχανισμού 1,6 δις σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις που θα δημιουργήσει 15.000 θέσεις εργασίας. 

7. Η εγκατάσταση ενός τέτοιου γιγάντιου αιολικού έργου πρωτοφανές για τα ελληνικά δεδομένα στη κλίμακα μάλιστα ενός κλειστού νησιωτικού οικοσυστήματος είναι βέβαιο ότι θα έχει μια σειρά από περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

Οι εσκαφές για τις βάσεις των ανεμογεννητριών και την τοποθέτηση των καλωδίων, τα 48 χιλιόμετρα δρόμων θα αλλάξουν μορφολογικά ένα μεγάλο μέρος της κεντρικής Χίου αλλοιώνοντας αισθητικά τη περιοχή και θα καταστρέψουν τοποθεσίες με αρχαιολογικά ευρήματα. Η οπτική όχληση θα είναι μεγάλη.Στις φωτορεαλιστικές απεικονίσεις της μελέτης, που αφιερώνει όχι τυχαία μεγάλο μέρος στην οπτική όχληση, παρά την επιλογή των τοποθε-σιών φαίνεται ότι οι ανεμογεννήτριες θα είναι ορατές από πολλά μέρη. Για τις

Ορνιθολογικές μελέτες και τις επιπτώσεις στο τομέα αυτό πιστεύω ότι άλλοι πιο γνώστες του θέματος θα παρουσιάσουν τα δεδομένα. Αδιευκρίνιστη παραμένει η επίπτωση στο μικροκλίμα και ειδικότερα στα επίπεδα θερμοκρασίας και υγρασίας που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τη χλωρίδα πολύ ευρύτερων περιοχών από αυτές της μελέτης που περιορίζεται στα 10 χιλιόμετρα  και στα φρύγανα. Ούτε η ΜΠΕ ούτε άλλες μελέτες μπορούν με βεβαιότητα να προδικάσουν τις τυχόν επιπτώσεις.Αυτό σημαίνει ότι εδώ θα υπάρχει πειραματικό ουσιαστικά καθεστώς με τα απότελέσματα να εμφανίζονται αργότερα. Και αν αυτά θα είναι αρνητικά τότε θα είναι πολύ αργά για δάκρυα.

8. Οι περιβαλλοντικές όμως επιπτώσεις θα επηρεάσουν αρνητικά και κρίσιμους 

Τομείς της οικονομικής δραστηριότητας.Το Αίπος και η κεντρική Χίος δεν είναι πέτρες και βράχια.Υπάρχει κατ΄αρχάς έντονη κτηνοτροφική δραστηριό-τητα που υποστηρίζει και μονάδες τυποποίησης κτηνοτροφικών προϊόντων με σημαντικό μερίδιο στην ντόπια αγορά εργασίας και τζίρου.Η αλλοίωση όμως της περιοχής και η οπτική όχληση θα έχει αρνητικά αποτελέσματα στον τουρισμό.Όσοι έχουν έλθει σε επαφή με τους επισκέπτες της Χίου, και δεν μιλάμε για το μαζικό τουρισμό του Καρφά , θα γνωρίζουν ότι εκείνο που τους έλκει και τους μετατρέπει σε διαφημιστές της Χίου είναι το φυσικό και πολιτι-στικό περιβάλλον του νησιού που παραμένει σχετικά αναλλοίωτο από επεμβάσεις.Ενώ τους απογοητεύει η πόλη ,αντίθετα τους γοητεύει η υπόλοιπη Χίος. Αν μάλιστα είχαμε το μυαλό να σχεδιάσουμε και να αναπτύξουμε θεματικό τουρισμό με βάση ακριβώς αυτό το περιβάλλον τα κέρδη θα ήταν πολύ μεγαλύτερα.Αλλά που να φανταστούν οι θιασώτες ,του μπαρόμπητσου ,της ξαπλώστρας και όλων των συναφή του λάιφ στάιλ ότι το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον της δωρικής λιτότητας μπορεί να είναι και να γίνει ακόμα περισσότερο αξιόλογο τουριστικό προϊόν. Άλλωστε αυτά τα βρίσκει κανείς πολύ καλύτερα στα Δωδεκάνησα και στις Κυκλάδες Αλλού είναι τα πλεονεκτήματα της Χίου αυτά πρέπει να προφυλαχθούν και αξιοποιηθούν.

9. Ο αρχικός ενθουσιασμός για την εκμετάλλευση της αιολικής ενέργειας έχει σήμερα μετά από αρκετά χρόνια δώσει τη θέση του διεθνώς σε ένα σκεπτικισμό ιδιαίτερα για τα μεγάλα αιολικά πάρκα. Οι ανεμογεννήτριες παράγουν μεταβλητό φορτίο εξαρτώμενο από τις μεταβλητές συνθήκες του ανέμου και δεν μπορούν από μόνες τους να στηρίξουν ένα σύστημα διανομής και κατανάλωσης.Χρειάζεται να υπάρχει σταθμός σταθερής βάσης παραγωγής

Κανένας θερμοηλεκτρικός σταθμός δεν έκλεισε επειδή στήθηκαν αιολικά πάρκα.Επίσης το μεγάλο οικονομικό κόστος σε συνδυασμό με τα λίγα σχετικά χρόνια λειτουργίας μιας ανεμογεννήτριας είναι ένα επιπλέον πρόβλημα. Το ίδιο και από περιβαλλοντική άποψη το ισοζύγιο ενεργειακού κόστους παρα-γωγής και παραγόμενης ενέργειας. Αλήθεια  έχει αναρωτηθεί κανείς τι θα γίνει με το βιομηχανικό αιολικό πάρκο μετά από 20 χρόνια;

10. Σε ένα οργανωμένο κράτος που σέβεται τους τόπους και τους πολίτες θα έπρεπε να υπήρχε ένας αναπτυξιακός και χωροταξικός σχεδιασμός.Η ανάπτυξη του νησιού δεν μπορεί παρά να στηρίζεται σε τρεις παραγωγικούς πυλώνες: Ναυτιλία-αγροτοκτηνοτροφική παραγωγή και μεταποίηση προϊόντων-Τουρισμός ,που θα μπορούσαν να στηρίξουν και τον διευρυμένο κλάδο των εν γένει υπηρεσιών. Η μελέτη προσδιορισμού των ενεργειακών αναγκών των κλάδων οικονομίας και διαβίωσης των κατοίκων καθώς και της φέρουσας ικανότητας του νησιού θα προσδιόριζε και τους τρόπους που αυτές θα μπορούσαν να καλυφθούν.Σήμερα και στο άμεσο μέλλον προσδιορίζεται περίπου σε 70ΜW.Αυτό μπορεί να γίνει με  συνδυασμό σταθμού παραγωγής βάσης με ΑΠΕ. Ανεμογεννήτριες,φωτοβολταϊκά,γεωθερμία που σήμερα υπάρχει τεχνολογία αξιοποίησης.Η εγκατάσταση τους να είναι δυνατή από ΔΕΗ, Δημοτικές Επιχειρήσεις,ιδιώτες παραγωγοί,συμπράξεις ιδιωτών –Δήμου.Όσο για τη διασύνδεση ,αν αυτό κρίνεται αναγκαίο, να είναι αποτέλε-σμα αξιόπιστης οικονομικής και τεχνικής μελέτης της ΔΕΣΜΗΕ. Ενταγμένης σε ένα στρατηγικό σχεδιασμό υπό Δημόσιο έλεγχο για εθνικούς και προφανείς γεωστρατηγικούς λόγους.

       11  Σύμφωνα με τη νομοθεσία η εταιρεία ΡΟΚΑΣ θα πρέπει να αποδίδει αντισταθμιστικά ένα ποσό που για μεν τους καταναλωτές ανέρχεται σε 510000

ευρώ και για το Δήμο σε 870000. Το ποσό αναφέρεται στην προβλεπόμενη παραγωγή που στη πράξη θα είναι μικρότερη.Το ποσό για τους καταναλωτές αφορά τους κατοίκους των πρώην Δήμων Ομηρούπολης ,Καρδαμύλων και Αμανής. Αν κανείς υπολογίσει τις καταναλώσεις και διαιρέσει το ποσό ,τότεας αναλογιστεί τι περίπου αναλογεί στο κάθε νοικοκυριό.Αν όμως τελικά στη ζυγαριά αρνητικών -θετικών στο σκέλος των θέτικών απομένει μόνο το αντισταθμιστικό όφελος τότε ,λέμε τότε ,μήπως δίνουμε πολλά στο ΡΟΚΑ σε χαμηλή τιμή.Κατά τη ταπεινή μου γνώμη βέβαια τιμή για αυτά δεν υπάρχει.Απλά το μέλλον του τόπου δεν είναι προς πώληση.

         

          

 

                                                        Αθανασόπουλος Δημήτριος